Wcześniakami nazywane są dzieci, które urodziły się między 22 a 27 tygodniem ciąży. Przyczyn jest wiele, mogą być one zależne od matki lub nie. Kobiety zapominają w trakcie ciąży o zdrowym trybie życia, diecie czy też nie unikają sytuacji stresujących. Dzieci w łonie matki bardzo szybko odczuwają te wszystkie sytuacje co może grozić przedwczesnym porodem.
Wcześniaki rodzą się przed 37 tygodniem ciąży. Udowodniono, że dziecko urodzone już w 23 tygodniu jest w stanie przeżyć poza łonem matki.
Dzieci, które rodzą się przedwcześnie zazwyczaj są niewydolne oddechowo, spowodowane jest to niedorozwiniętymi płucami, które nie zapewniają sprawnej wymiany gazowej. W tym przypadku dzieci zazwyczaj podłączane są do respiratora. Respirator powoduje, że do płuc dziecka dostaje się odpowiednia ilość powietrza bogatego w tlen. Wcześniak po porodzie ma kontrolowaną również wydajność rytmu serca, ciśnienie tętnicze i objętość wydalanego moczu. Dodatkowo obserwowane są skurcze serca i wypełnienie jam serca. Od pierwszych chwil życia dziecku musi być zapewniona również odpowiednia temperatura, ponieważ dzieci urodzone wcześniej wymagają wyższej temperatury i większej wilgotności powietrza. Podawany jest również surfaktant, który zapewnia łatwiejszą czynność płuc oraz dodatkowo środki farmakologiczne. Układ pokarmowy nie jest do końca rozwinięty i dzieci zazwyczaj karmione są drogą dożylną. Dzieci, które rodzą się przed terminem bardzo często narażone są na infekcje ponieważ organizm ma słabą odporność i nie jest do końca rozwinięty.
Noworodki narażone są wówczas na ryzyko chorób takich jak:
- zapalenia płuc,
- zakażenia sepsą,
- martwicze zapalenie jelit,
- krwawienie wewnątrzczaszkowe,
- dysplazja oskrzelowo-płucna,
- retinopatia.
Dlatego też takie dzieci wymagają opieki specjalistów i regularnych kontroli podczas pierwszych dób życia. Jednak z powodu niedojrzałości wszelkich narządów wewnętrznych niekiedy istnieje ryzyko śmierci noworodka.
Przyczyny przedwczesnych porodów
Dzielimy je przede wszystkim na te, uwarunkowane sposobem życia matki jak i nie. Zdarza się nawet, że kobieta ciężarna prowadzi „idealny” tryb życia a rodzi dziecko przed terminem. Dlaczego tak się dzieje? Gdzie leży przyczyna? Niestety dużą rolę odgrywa wiek. Kobiety po 35 roku życia są narażone na urodzenie dziecka przedwcześnie. Dodatkowo przebyte choroby, zakażenia i budowa układu narządów rodnych to kolejna grupa czynników odpowiedzialnych za przedwczesne porody.
Duży wpływ mają również czynniki socjalne takie jak niski status społeczny, niska masa ciała, nadużywanie alkoholu i papierosów, przeciążenia psychiczne i fizyczne matki czy też ciąża niechciana. Inna z przyczyn jest wielowodzie czyli nadmierna ilość wód płodowych, wady płodu czy też ciąża mnoga.
Tak jak wcześniej zostało wspomniane choroby mogą być również przyczyną porodu przed terminem. Do takich chorób należą:
- nadciśnienie (choroby serca i zaburzenia krążenia),
- choroby tarczycy,
- zaburzenia hormonalne,
- cukrzyca,
- gruźlica,
- toksoplazmoza,
- choroby weneryczne,
- zapalenie nerek,
- zakażenie wewnątrzmaciczne,
- niewydolność szyjki macicy,
- wady bądź niewydolność łożyska.
Urodzenie dziecka przed terminem nie oznacza, że będzie ono poważnie chore lub że musi być izolowane. Najważniejsze jest aby zachować zdrowy rozsądek i zapewnić dziecku dogodne i zdrowe warunki życia. Zaleca się pozostawienie dziecka w domu w okresie żłobkowym aby mogło odbudować właściwą odporność. Zabrania się palenia papierosów przy dziecku. W okresie zwiększonego ryzyka zachorowalności należy profilaktycznie podawać przeciwciała. Wielu lekarzy zaleca stosowanie dodatkowych szczepień uodparniających. Dieta dziecka powinna być zbilansowana i bogata w różnego rodzaju witaminy.
Ważna jest aby noworodek urodzony przedwcześnie był pod stałą kontrolą lekarza do 3 roku życia. Zadaniem tej opieki jest kontrolowanie kolejnych etapów rozwoju oraz ewentualne ich wyrównywanie.